انتظار باید قبل از آنکه از ادعای انسان فهمیده می شود از رفتار و کردار او فهمیده شود. نمیتوان هر کسی را که ادعای دوستی و ولایت امام زمان (عج) را دارد در شمار دوستان و منتظران او قلمداد نمود. آری «مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطاربگوید.»
با چنین توضیحی روشن است که یک منتظر واقعی امام زمان باید رفتارش به گونهای باشد که هر لحظه منتظر ظهور امام زمان(عج) باشد. یعنی در هر لحظه که این خبر را به او بدهند خوشحال شود و آماده باشد برای یاری امام زمان (عج) با مال و جان خویش جهاد نماید و خود را در راه آن حضرت فدا نماید. بنابراین یک منتظر واقعی اهل گناه و دلبستگی به دنیا نیست چرا که چنین کسی نمیتواند از وابستگیها و دلبستگیها و آلودگیها دست بردارد و آماده به خدمت در جهت اهداف مقدس امام زمان(عج) باشد.
با توجه به نکات ذکر شده میتوان برخی وظایف منتظر امام زمان(عج) را چنین ذکر کرد:
۱ - اولین شرط انتظار معرفت است ؛ تا انسان میهمان خود را نشناسد و از خصوصیات خوب او مطلع نباشد منتظر او نخواهد شد. تنها هنگامی انسان در انتظار کسی مینشیند که او را خوب بشناسد اما اگر انسان کسی را نشناسد ولو بداند که آن شخص خواهد آمد برایش اهمیتی نخواهد داشت و منتظر او نخواهد ماند. در مورد انتظار امام زمان (عج) هم چنین است. کسانی که آن حضرت را نمیشناسند مانند کفار و یا اهل ادیان دیگر، هرگز انتظار او را نمیکشند اما کسانی که او را میشناسند و ارزش او را میشناسند و مقام او را میدانند منتظر او میمانند.کسانی که امام زمان(عج) را نمیشناسند اگر چه به ظاهر مسلمان باشند چنانچه در این حال بمیرند در حال جاهلیت از دنیا رفتهاند. چنانکه پیامبر اکرم (ص) فرمود: «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه؛ هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مردن جاهلیت از دنیا رفته است»
بنابراین اولین شرط انتظار، ایجاد معرفت در مورد امام زمان است و طبیعی است که هر مقدار معرفت انسان نسبت به امام زمان بیشتر باشد انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و بیشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالی که افراد جاهل و ناآگاه به ارزش آن حضرت، هرگز احساس تشنگی و عطش نسبت به وجود مقدس آن حضرت نخواهند داشت و بدین جهت از زمره منتظران او بیرون هستند. آری:
وصل خورشید به شب پره اعمی نرسد که در این آینه صاحبنظران حیرانند
البته شناخت امام زمان دو گونه است. اول، شناخت تاریخی وجود آن حضرت مانند اینکه امام دوازدهم است و تاریخ ولادتش در چه سالی است و مانند آن. اما گونه دیگر شناخت امام زمان(عج)، شناخت مقام نورانیت آن حضرت است که این شناخت کار هر کسی نیست و ظرفیت و لیاقت زیادی میخواهد. و در حقیقت اصحاب خاص امام زمان (عج) کسانی هستند که آن حضرت را به مقام نورانیت شناخته اند برای آگاهی از مقام عظیم امامت رجوع به زیارت جامعه کبیره و تأمل در معانی عمیق و عجیب آن توصیه میشود.همچنین خواندن کتب معتبری که در مورد امام زمان(عج) نوشته شده است میتواند انسان را تا حدی به مقام و عظمت امام زمان(عج) آشنا سازد.
۲ - محبت به امام زمان (عج)؛ وظیفه دیگری است که منتظران آن حضرت باید در خود ایجاد کنند و آن را افزایش دهند. بدیهی است که تا انسان از میهمان خویش خوشش نیاید و نسبت به او محبت نداشته باشد هر چند هم که او رابشناسد نمیتواند واقعا منتظر آمدن او باشد اگر انسان از میهمان خود بدش بیاید چگونه میتواند منتظر قدم او باشد و خود را برای پذیرایی از او آماده کند؟پس تا محبت به امام زمان در وجود انسان شکل نگرفته و شعلهور نشده باشد نمیتواند به وظایف منتظران واقعی عمل نماید. محبت به امام زمان وظیفه ای است که پیامبر اکرم (ص) نیز به دستور خدا از ما خواسته است. آنجا که در قرآن کریم میفرماید: «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی» (شوری، آیه۲۳).
۳- ایجاد سنخیت با امام زمان(عج)؛ منتظران واقعی وضعیت روحی و فکری و عملی خود رابه گونهای سامان میدهند که سنخیت کاملی با امام زمان (عج) داشته باشند. آیا میتوان منتظر قدوم کسی بود و با او مشابهت و سنخیت نداشت؟ آیا میتوان محبت کسی را داشت اما با او هیچ سنخیت و مشابهتی نداشت؟ ایجاد سنخیت با امام زمان از طریق تقویت ایمان و تقوا و فضایل اخلاقی و درجات معنوی حاصل میشود. و تنها در این صورت است که میتوان ادعای محبت به امام زمان (عج) را داشت. در صورتی که انسان رفتارش مطابق میل امام زمان (عج) باشد شعله محبت او در دلش زبانه خواهد کشید و عشق آن حضرت او را به فریاد خواهد آورد و دوری اش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت. طبیعی است که هر چقدر این سنخیت بیشتر باشد محبت آن حضرت به انسان بیشتر خواهد شد و محبت انسان نیز به آن حضرت افزونتر خواهد گشت.
۴ - ارتباط با منتظران دیگر؛ منتظر امام زمان میداند که برنامه آن حضرت یک برنامه جهانی است و باید یاوران زیادی داشته باشد تا حرکتش پیروز شود. بنابراین به فکر گسترش یاران و منتظران آن حضرت خواهد افتاد و با ارتباط با آنها به تقویت روحیات ایمانی خود و دیگران خواهد پرداخت تا بر اساس «تعاونوا علی البرّ و التقوی» به کمک مؤمنان منتظر دیگر خود را آماده ظهور حضرت بنماید.
۵- دعا برای تسریع در ظهور امام زمان (ع)؛ منتظر واقعی هر لحظه انتظار محبوب را میکشد و از خدا میخواهد که هر چه زودتر او را برساند بنابراین دعای فراوان برای فرج آن حضرت از وظایف همیشگی منتظرآن حضرتش میباشد. دعای برای تسریع در فرج امام زمان مورد توصیه آن حضرت نیز میباشد.
۶- ارتباط با امام زمان (ع) به شکلهای مختلف؛ اگر انسان منتظر، محبوب خویش را نیابد سعی میکند عدم دوری محبوب خویش را از طریق دیگری مانند تلفن و نامه جبران نماید تا اگر به ملاقات او موفق نشده است لا اقل ارتباط ضعیفی با او داشته باشد. همچنین منتظر امام زمان وقتی موفق به زیارت آن حضرت نمیشود از طریق خواندن دعای ندبه، زیارت آل یاسین، دعای عهد که از طرف بزرگان بسیار توصیه شده است، و نیز از طریق رفتن به مسجد جمکران ارتباط خود را با آن حضرت حفظ میکند.
۷ - یاد فراوان حضرت؛ یاد کردن از محبوب عادت دیرینه منتظران عاشق است که چندی منتظر محبوب خویش هستند اما نتوانستهاند پس از مدتها انتظار او را ببینند و حال خود را لا اقل با یاد او و نام او آرام میکنند. به یاد آوردن امام عصر و عنایت او به شیعیان با ذکر احادیث، کرامات، مقام امام و عنایت امام به شیعیان وظیفه دیگری است که منتظران واقعی احساس میکنند و بدین طریق همواره نام و یاد آن حضرت را زنده نگه میدارند.
۸- دادن صدقه؛ برای سلامتی آن عزیز و یا حواله نمودن ثوابهایی برای آن حضرت
۹ - رفع شبهه؛ و مبارزه با شبهه افکنان درباره وجود، طول عمر و آثار وجودی آن حضرت در بین منتظران.
۱۰- امیدواری به قیام؛ و انقلاب آن یوسف زهرا(س) و امید دادن به دیگران
۱۱ - ایجاد آمادگی دائم؛ رزمی برای ظهور حضرت ،چنانکه در روایت آمده است: «لیعدن احدکم لخروج القائم و لو سهما؛ هر یک از شما برای قیام قائم(عج) باید آماده گردد هر چند با تهیه یک تیر باشد»
منتظران و یاوران مصلح جهانی باید خود صالح باشند؛ بنابراین برای فراهم کردن زمینه ظهور حضرتشان، ما باید از خود آغاز کنیم و با ارادهای محکم، عزمی راسخ و برنامهای دقیق به اصلاح افکار و اندیشه ها و نیز تغییر و اصلاح رفتار و کردارمان بپردازیم و با آگاهی از وظایف عملی و گسترش شناخت خود از مبانی دینی و معرفتی، در راه تقویت بنیه اعتقادی و اخلاقی خویش، تلاش و کوشش کنیم. و در یک جمله با اجتناب از معاصی، لغزشها و گناهان و انجام دادن واجبات و وظایف دینی ـ در هر محیطی که هستیم ـ به خودسازی اقدام کنیم و باتوبه از اعمال گذشته، قلب خویش را برای تجلّی نور الهی آماده سازیم. بنابراین گناهان گذشته ـ هر چند زیاد باشد ـ نمیتواند مانع مهمی در راه رشد و کمال و پیوستن به جرگه منتظران و یاوران واقعی امام زمان (عج) باشد. پس با توبه واقعی، میتوان سیئات و بدیهای گذشته را به حسنه و نیکی تبدیل کرد و به اصلاح گذشته همت گماشت.
قرآن راجع به حضرت مهدی(عج) و اصحاب ایشان میفرماید: « الدین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزکاه و آمرو بالمعروف و نَهوا عن المنکر؛ کسانی که اگر در زمین به آنان توانایی دهیم، نماز را به پا داشته و زکات را (به مستحق) میبخشند و به معروف امر نموده و از منکر نهی میکنند (حج، آیه ۴۱).
امام باقر(ع) در تفسیر این آیه میفرماید:« این آیه برای آل محمد و مهدی(عج) و اصحاب او است».
در نتیجه اگر ما هم میخواهیم از اصحاب و یاران آن حضرت باشیم، باید به این امور اهتمام ورزیم. در این رابطه به راهکارهای زیر توجه فرمایید:
۱ - ارتباط معنوی خود را با خدای متعال تقویت کنید؛
۲ - نمازهای یومیه را در اول وقت و حتی المقدور به جماعت بخوانید؛
۳ - سعی کنید در نماز حضور قلب داشته باشید و همیشه خود را در محضر خداوند متعال بدانید؛
۴ -از هر گونه گناه و معصیتی اجتناب کنید؛
۵ -حجاب، متانت و وقار خود را کاملاً رعایت کنید؛
۶- بدانید که هر هفته، نامه اعمال شما به حضور امام زمان (عج) عرضه میشود و مورد بررسی قرار میگیرد؛
۷ -اکنون که در دوران تحصیل علم هستید، بیشترین توجه خود را به درس و موفقیت تحصیلی داشته باشید؛
۸ - با مطالعه کتابهایی که درباره امام زمان (عج)، آگاهی و شناخت خود را در این زمینه تعمیق و گسترش بخشید؛
۹- برای اصلاح اوضاع فرهنگی دانشگاهها، به تنهایی یا به کمک دیگر دانشجویان متدین و دلسوز و یا به کمک بعضی از تشکلهای مذهبی دانشگاه، امر به معروف و نهی از منکر کنید و بدین وسیله جلو بعضی اعمال خلاف را بگیرید. در این راه نهراسید و خجالت هم نکشید؛ زیرا خشنودی و رضایت امام زمان (عج)، در گسترش ارزشهای دینی و اخلاقی و اجتناب از گناه و خلاف است.
منبع: کانون فرهنگی الزهراء (س)
/span
